Minimum eisen

Hieronder staan de minimum eisen voor het toelaten van herkomsten in de Rassenlijst Bomen voor de categorieën ‘van bekende origine’ en ‘geselecteerd’.

Minimumeisen voor de toelating van uitgangsmateriaal bestemd voor de productie van als ‘van bekende origine’ te certificeren teeltmateriaal

Het uitgangsmateriaal dient een binnen één herkomstgebied gelegen zaadbron of opstand te zĳn. De lidstaat kan voor elk geval afzonderlĳk bepalen of een formele inspectie is vereist, met dien verstande dat een formele inspectie moet worden uitgevoerd indien het materiaal voor een specifieke bosbouwtoepassing is bestemd. 
De zaadbron of opstand moet beantwoorden aan de door de lidstaat vastgestelde criteria.  De door de Raad voor plantenrassen voor Nederland vastgestelde criteria zijn: 
1. Er moet voldoende zaad geoogst kunnen worden. Hiervoor moet de herkomst goed bereikbaar zijn en goed oogstbaar zijn. 
2. De herkomst dient uit minimaal 30 genetisch verschillende individuen te bestaan.
3. De herkomst dient autochtoon te zijn. 
Het herkomstgebied alsmede de geografische ligging en de hoogteligging of het hoogte interval van de plaats(en) waar het teeltmateriaal wordt geoogst, moeten worden aangegeven.

Minimumeisen voor de toelating van uitgangsmateriaal bestemd voor de productie van als ‘geselecteerd’ te certificeren teeltmateriaal  

Algemeen: De opstanden moeten worden beoordeeld in het licht van de aangegeven specifieke toepassing waarvoor het teeltmateriaal bestemd is. Daarbĳ moet, rekening houdend met die specifieke toepassing, passend belang worden gehecht aan de onderstaande eisen. De selectiecriteria worden door de lidstaat vastgesteld en de toepassing wordt in het nationaal register vermeld. 

1. Oorsprong: Aan de hand van historische gegevens of op een andere passende wĳze moet worden bepaald of de opstand al dan niet autochtoon, al dan niet inheems of van onbekende oorsprong is. Voor niet-autochtoon/niet inheems uitgangsmateriaal moet de oorsprong, voor zover bekend, worden aangegeven. 

2. Afzondering: De opstanden moeten voldoende ver verwĳderd zĳn van minderwaardige opstanden van dezelfde soort en van opstanden van verwante soorten en variëteiten waarmee de betrokken soort kan hybridiseren. Aan deze eis moet bĳzondere aandacht worden besteed wanneer autochtone/inheemse opstanden door niet-autochtone of niet-inheemse opstanden of door opstanden van onbekende oorsprong worden omringd. 

3. Effectieve populatieomvang: De opstanden moeten bestaan uit één of meer groepen bomen die goed verspreid en voldoende talrĳk zĳn om adequate kruisbestuiving te garanderen. Om de ongunstige effecten van inteelt te vermĳden moeten de geselecteerde opstanden een voldoende aantal dicht bĳ elkaar staande bomen omvatten. 

4. Leeftĳd en ontwikkelingsstadium: De opstanden moeten bestaan uit bomen die een zodanige leeftĳd en ontwikkelingsstadium hebben bereikt dat een duidelĳke beoordeling in het licht van de te hanteren selectiecriteria mogelĳk is. 

5. Homogeniteit: De opstanden moeten een normale mate van individuele morfologische variatie vertonen. Indien nodig moeten minderwaardige bomen worden verwĳderd. 

6. Aangepastheid: De bomen moeten klaarblĳkelĳk aan de in het herkomstgebied heersende ecologische omstandigheden aangepast zĳn. 

7. Gezondheid en weerstandsvermogen: De bomen in de opstanden mogen in het algemeen niet door schadelĳke organismen zĳn aangetast. En moeten bestand zĳn tegen de ongunstige klimaat- en omgevingsfactoren, afgezien van aantasting door milieuverontreiniging, van de standplaats. 

8. Houtmassaproductie: Voor de toelating van geselecteerde opstanden moet de houtmassaproductie ervan normaliter hoger zĳn dan het algemeen aanvaarde gemiddelde in vergelĳkbare ecologische en beheerstechnische omstandigheden. 

9. Houtkwaliteit: De kwaliteit van het hout moet in ieder geval in aanmerking worden genomen en kan in sommige gevallen een hoofdcriterium zĳn. 

10. Groeivorm of habitus: De bomen in de opstanden dienen bĳzonder gunstige morfologische kenmerken te vertonen, met name rechtheid en rolrondheid van de stam, een gunstig vertakkingspatroon, fĳnheid van de takken en een goede natuurlĳke takafstoting. Verder moet het percentage gevorkte bomen en bomen met draaigroei gering zĳn. 